W trakcie ciąży może pojawić się problem znany jako isthmo-cervicalis, określany również jako niewydolność szyjki macicy. Jest to zaburzenie, które uniemożliwia szyjce macicy efektywne utrzymanie ciąży, prowadząc do potencjalnych komplikacji. Wśród anomalii szyjki macicy mogą znajdować się różnice w jej kształcie lub strukturze. Wczesne wykrycie tego stanu, najlepiej w drugim trymestrze ciąży, pozwala na szybką interwencję i wdrożenie środków mających na celu zabezpieczenie ciąży i zapewnienie bezpiecznego porodu. Typowymi objawami są rozwarcie i skrócenie się szyjki macicy, które, występując we wczesnym etapie ciąży, mogą stanowić zagrożenie i wpływać na jej dalszy przebieg oraz wynik porodu. Skrócenie szyjki macicy może mieć wpływ na rozwój płodu, choć nie jest to regułą.
Jak często występuje niewydolność szyjki macicy?
Niewydolność szyjki macicy jest stosunkowo rzadkim stanem, dotykającym około 1% do 2% wszystkich ciąż. Pomimo swojej rzadkości, jest to jedna z głównych przyczyn przedwczesnego porodu w drugim trymestrze ciąży. Ryzyko wystąpienia niewydolności szyjki macicy może wzrosnąć w przypadku kobiet, które doświadczyły wcześniejszych operacji na szyjce macicy, urazów podczas poprzednich porodów, czy też w wyniku niektórych procedur medycznych. Diagnoza i leczenie tego stanu są kluczowe dla zapobiegania przedwczesnemu porodowi i zwiększenia szans na donoszenie zdrowej ciąży.
Budowa pessara położniczego Dr. Arabin (cerlage):
Pessar położniczy zbudowany jest z bezpiecznego silikonu medycznego. Perforacje pozwalają na odpływ upławów. Pessar położniczy jest produktem terapeutycznym i przeznaczonym do jednorazowego użytku.
Celem pessaru jest zmniejszenie napięcia na tkance szyjki macicy oraz zmiana kąta uterocerwikalnego. Wskazania, aplikacja i monitorowanie powinny być przeprowadzane przez doświadczonego lekarza specjalizującego się w medycynie porodowej, który zapoznał się z techniką i posiada wiedzę na temat złożonego syndromu przedwczesnego porodu. Celem zastosowania jest przedłużenie czasu ciąży w celu poprawy wyników neonatalnych.
Jak wybrać rozmiar pessara położnicznego?
Wskazania dotyczące rozmiaru są względne i mogą być dostosowane w zależności od sytuacji. Z większym rozmiarem rośnie również wytrzymałość. Ogólnie, pessary cerklage są wybierane na podstawie:
a) Średnicy zewnętrznej:
- 65 mm dla kobiet bez wcześniejszych porodów waginalnych,
- 70 mm dla kobiet po porodach waginalnych, przy czym ważna jest także indywidualna sytuacja.
b) Wysokości pessara:
- 17mm rzadko w I trymestrze, 3-5% przypadków,
- 21mm przy ciąży pojedynczej stosowany w 95% przypadkach ,
- 25mm przy ciąży wielopłodowej i/lub problemach z opadaniem narządów) - 1-2% przypadków.
c) Średnicy wewnętrznej:
- 32 mm przy każdym skróceniu szyjki macicy,
- 35 mm tylko przy szerszej szyjce macicy i/lub formacji lejka U-kształtnego, aby unikać manipulacji.
Przy nie prawidłowym dobraniu wielkości pessara może dochodzić do ucisku na odbytnicę, w tym przypadku należy zastosować pessar o mniejszym rozmiarze.
Zakładanie pessara kołnierzowego szyjki macicy:
Założenie pessara położniczego zawsze odbywa się w gabinecie lekarskim. Lekarz powinien założyć pessar w pozycji leżącej. Pessar może być złożony i wprowadzony bez bólu. Kluczowe jest, aby wypukłość pessaru była skierowana mniejszą średnicą do góry. Podczas wprowadzania, pessar pozostaje złożony aż do osiągnięcia górnego sklepienia pochwy, gdzie jest delikatnie przesuwany jak najwyżej w tylne sklepienie pochwy, tak aby cała szyjka macicy znajdowała się w górnym pierścieniu średnicy. Krótkie naciśnięcie na przedni brzeg wzmacnia rotację w kierunku krzyżowym. Pacjentka nie powinna czuć pessara. Przy braku objawów pessar powinien pozostać do około 37. tygodnia ciąży. Przed usunięciem należy delikatnie przesunąć szyjkę macicy do tyłu. Przy planowanym cesarskim cięciu, pessar może być usunięty również na sali operacyjnej.
Kluczowe jest, by część stożkowa pessara była skierowana ku górze, co umożliwia, że większe otwarcie pessara efektywnie podtrzymuje szyjkę macicy, korzystając z wsparcia mięśni dna miednicy. Możliwość zgięcia pessara podczas wprowadzania sprawia, że jego aplikacja nie sprawia bólu. Pessar można umieścić jak najwyżej w tylnej części pochwy, przy czym ważne jest, aby szyjka macicy znajdowała się wewnątrz górnego (mniejszego) otworu pessara. Nieprawidłowe umieszczenie pessara stożkiem w dół uniemożliwia osiągnięcie adekwatnego wsparcia dla szyjki macicy. Podczas kolejnych wizyt lekarskich należy zweryfikować, czy górny (mniejszy) otwór pessara nie uciska zbyt mocno szyjki macicy. Pojawienie się lekkiego obrzęku szyjki macicy może być pożądanym rezultatem. Przy prawidłowo założonym pessarze pacjentka nie powinna go w ogóle czuć. Jakiekolwiek problemy wynikające z obniżenia macicy i pochwy zwykle ustępują od razu po umieszczeniu pessara, co może zachęcić zarówno pacjentkę, jak i lekarza do kontynuacji terapii.
Jak wygląda terapia pacjentki z założonym pessarem położniczym?
Po pierwszym założeniu pessara pacjentka powinna zostać ponownie zbadana po około tygodniu. Podczas pierwszej wizyty kontrolnej należy sprawdzić położenie pessara oraz udokumentować, że szyjka macicy jest otoczona przez jego wewnętrzną średnicę. Pacjentka powinna być pod opieką tego samego lekarza przez cały czas trwania leczenia, najlepiej lekarza specjalizującego się w opiece nad pacjentkami z ryzykiem przedwczesnego porodu, w specjalistycznej poradni dla zagrożonych przedwczesnym porodem.
Badania ultrasonograficzne pochwy z założonym pessarem są możliwe; w takim przypadku głowica ultrasonograficzna najlepiej jest wprowadzać na górnej wargi szyjki macicy, ponieważ pessar pochłania fale ultradźwiękowe. Jeśli nie jest to możliwe lub jest niewygodne dla pacjentki, sonda waginalna powinna być skierowana w kierunku krzyżowym i umieszczona za pessarem. Pozycję pessara można łatwo ustalić bez dotykania szyjki macicy za pomocą badania klinicznego.
Dalsze interwały badań i dodatkowe strategie leczenia zależą od stopnia zagrożenia przedwczesnym porodem. Ze względu na trudności w przewidywaniu dynamiki, kontrole powinny być przeprowadzane co najmniej do 34 tygodnia ciąży wyłącznie przez doświadczonego specjalistę medycyny perinatalnej. U pacjentek bez objawów i ze stabilną szyjką macicy ciąża może być monitorowana ambulatoryjnie.
Możliwe problemy, komplikacje i skutki uboczne stosowania
Chociaż pessary są bezpieczną formą leczenia, to jednak stanowią "ciało obce". Najczęstszym skutkiem ubocznym jest:
- Zwiększone wydzielanie, które nie powinno być mylone z odpływem płynu owodniowego. Taka pomyłka mogłaby prowadzić do przedwczesnego usunięcia pessaru,
- Usunięcie pessara z powodu podejrzenia pęknięcia błon płodowych, ultrasonografia ilości płynu owodniowego oraz testy biochemiczne mogą wykluczyć lub potwierdzić pęknięcie błon,
- Podczas wypróżniania lub w przypadku problemów z opadaniem narządów, pessar może się przemieścić niżej, a w najgorszym przypadku dojść do jego przemieszczenia. Pacjentka powinna być o tym poinformowana i w razie potrzeby może delikatnie przesunąć wyczuwalny pessar wraz z obniżającą się macicą z powrotem w górę,
- W przypadku objawów bolesnych skurczów, krwawienia, przedwczesnego pęknięcia błon owodniowych pacjentki powinny niezwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej, który zadecyduje o ewentualnym usunięciu pessara,
- W rzadkich przypadkach może okazać się konieczna zmiana rozmiaru pessara przez lekarza prowadzącego. Ogólnie zmiany powinny być ograniczone do minimum,
- W przypadku ześlizgnięcia się pessara lub gdy pessar może być przesunięty, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, aby dostosować leczenie do bieżącej sytuacji anatomicznej i zapobiec dalszym komplikacjom.
Zawartość opakowania:
- Pessar położniczy perforowany (cerclage) Dr. Arabin - 1szt,
- Instrukcja obsługi.
Uwaga: Brak możliwości zwrotu po rozpakowaniu produktu.