Wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego - wywiad ze specjalistą
Jak wygląda wizyta? Jak się do niej przygotować? Jak przebiega badanie? Czyli wszystko to, co chciałabyście wiedzieć na temat spotkania z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Na Wasze pytania odpowiada nasza specjalistka, Anna Sołtyk.
Kiedy warto umówić się na wizytę, jeżeli nigdy nie korzystałam z porad specjalisty z tego zakresu? Czy musi mnie coś niepokoić czy warto wybrać się w określonym momencie życia?
- Zazwyczaj pierwszy raz panie umawiają się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, w momencie, gdy zaczynają odczuwać dolegliwości ze strony dna miednicy. Niestety bardzo często pierwsza wizyta ma miejsce dopiero, kiedy problem jest już na tyle poważny, że zaczyna utrudniać normalne funkcjonowanie. Dlatego, gdy coś Cię niepokoi, nie należy zwlekać i udać się jak najszybciej na wizytę.
Są okresy w życiu kobiety, w których warto umówić się na spotkanie z terapeutą dna miednicy, nawet jeśli nic nam nie dolega. Każda kobieta po porodzie powinna odbyć taką wizytę, ponieważ ciąża i poród mają bardzo duży wpływ na mięśnie dna miednicy, które często mają zaburzone funkcje i aby wszystko wróciło do normy potrzebna jest terapia i ćwiczenia. Warto też pomyśleć o treningu mięśni dna miednicy, gdy planujemy ciążę. Pozwoli to jak najlepiej przygotować ciało do ciąży i porodu. Kobiety po operacjach uroginekologicznych i w okresie menopauzy także mogą zgłosić się na wizytę, ponieważ w obu przypadkach nasza miednica mniejsza może potrzebować wsparcia.
Uważam, że każda kobieta, która dba o swoje ciało i zdrowie powinna przebadać się profilaktycznie. Trening dna miednicy przynosi nam wiele korzyści, uczy świadomej pracy z ciałem i pomaga uniknąć przykrych dolegliwości w przyszłości. Na szczęście poziom wiedzy na temat dna miednicy i świadomości wśród pań stale rośnie, dzięki czemu coraz częściej obserwuję u siebie w gabinecie takie wizyty profilaktyczne.
Z jakimi problemami w obrębie dna miednicy najczęściej zgłaszają się pacjentki?
- Najczęstszymi problemami zgłaszanymi przez pacjentki są: nietrzymanie moczu, obniżenie narządów miednicy mniejszej, bolesne współżycie lub brak satysfakcji seksualnej, bóle w miednicy różnego pochodzenia, endometrioza, blizny pooperacyjne i poporodowe, bolesne miesiączki, stan po operacji w obrębie dna miednicy oraz kontrolne wizyty poporodowe.
Czy na pierwszą wizytę muszę się jakoś przygotować? Wyniki jakich badań lub jakie dokumenty będą potrzebne?
- Na pierwszą wizytę nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Warto jednak pamiętać, żeby termin spotkania nie nałożył się z terminem miesiączki. Na wizytę dobrze jest zabrać ze sobą badania od ginekologa lub urologa (o ile takie posiadamy). Dla fizjoterapeuty są to ważne informacje o stanie naszego zdrowia.
Co będzie się działo podczas pierwszej wizyty?
- Wizytę zaczynam od szczegółowego wywiadu medycznego. Rozmawiam z pacjentką o stanie zdrowia i problemie, z którym przyszła. Objawy zgłaszane przez pacjentkę są bardzo ważne. Następnie, wykorzystując model miednicy, tłumaczę dokładnie jak działa dno miednicy, jak pracują poszczególne mięśnie i jaką pełnią funkcję. Informuję jak wygląda badanie mięśni dna miednicy i jaki będzie cel naszej terapii. Po wykonanym badaniu i ocenie dna miednicy ustalam indywidualny trening dla pacjentki. Pacjentka uczy się poprawnie wykonywać ćwiczenia mięśni dna miednicy oraz inne wymagane w danym przypadku, z których będzie korzystać w domu, a także omawiamy postawę ciała i sposób oddychania, ponieważ ma to ogromny związek ze stanem naszej miednicy. Podczas pierwszej wizyty sprawdzam również stan mięśni brzucha. Zwracam uwagę na prawidłowe nawyki i zalecam, czego powinno się unikać.
Czy fizjoterapeuta wykona badanie przezpochwowe?
- Jeśli wizyta dotyczy problemu z dnem miednicy to wykonuje się badanie przezpochwowe.
Jak wygląda badanie per vaginum, gdy będzie konieczne i co nam ono pokaże?
- Fizjoterapeuta ocenia palpacyjnie przezpochwowo napięcie mięśni, ocenia siłę i funkcje dna miednicy, a także sprawdza, czy nie występuje obniżenie narządów. Następnie proszę pacjentkę o wykonanie ruchu mięśni, żeby mieć pewność, że będzie je prawidłowo aktywować podczas samodzielnego treningu. W przeciwnym przypadku pacjentka mogłaby zrobić sobie krzywdę i osiągnąć efekt odwrotny do zamierzonego.
Warto mieć świadomość, jak ważne jest to badanie. Każde dno miednicy jest inne - poszczególne partie mięśni mogą mieć osłabione lub wzmożone napięcie. Dzięki badaniu specjalista dobiera terapię i ustala indywidualny trening medyczny w kierunku rozluźniania lub wzmacniania.
Przy badaniu kontrolnym możemy zobaczyć efekty terapii, jeśli porównany je do pierwszego badania.
Badanie jest zazwyczaj całkowicie bezbolesne.
Z jaką częstotliwością będziemy spotykać się w późniejszym czasie?
- Częstotliwość spotkań zależy od indywidualnych potrzeb danej osoby. W mojej praktyce zazwyczaj wygląda to tak, że spotykamy się raz w tygodniu. Natomiast pomiędzy wizytami pacjentka ćwiczy samodzielnie w domu każdego dnia. Bywa, że wystarczy wizyta raz na 2 tygodnie, a czasami zdarza się, że spotykamy się 2 razy w tygodniu, np. jeśli wykonujemy zabiegi przy użyciu urządzeń, które znajdują się w gabinecie.
Czy oprócz terapii manualnej i ćwiczeń medycznych wykorzystuje Pani także inne metody leczenia?
- W swoim gabinecie używam też sprzętu, który wspomaga diagnostykę i terapię dna miednicy. To m.in. elektromiografia, dzięki której kobieta może zobaczyć pracę swoich mięśni dna miednicy na ekranie, treningi z biofeedbackiem oraz zabiegi elektrostymulacji mięśni dna miednicy.
Jakie efekty daje fizjoterapia uroginekologiczna? Czy długo trzeba na nie czekać?
- Fizjoterapia uroginekologiczna to wspaniała alternatywa dla operacji i leczenia farmakologicznego. Jej efekty są najczęściej bardzo dobre, a na poprawę nie trzeba długo czekać. Oczywiście wszystko zależy od wielkości problemu oraz stosowania się przez pacjentkę do zaleceń fizjoterapeuty. Często na 2 wizycie słyszę od pacjentek, że już po tygodniu odczuwają różnicę w samopoczuciu. Nie oznacza to jednak, że w bardzo krótkim czasie wyleczymy dane schorzenie, ale sama świadomość, edukacja jak postępować i regularne ćwiczenia sprawiają, że pierwsze zmiany możemy zaobserwować szybko. Na całkowity powrót do zdrowia jednak trzeba dać sobie czas. Nie ma określonego schematu - jest to kwestia indywidualna. Często spotykam się z sytuacją, że fizjoterapia uroginekologiczna jest doceniana przez ginekologa lub urologa, który zleca pacjentce wizytę u fizjoterapeuty, chcąc spróbować zlikwidować problem terapią. Często w ten sposób udaje się uniknąć operacji.
Dlatego mocno zachęcam wszystkie panie cierpiące na problemy wynikające z dysfunkcji mięśni dna miednicy do udania się do dobrego specjalisty w swoim mieście. Nie warto zwlekać oczekując, że problem rozwiąże sie sam. Jak najszybsze rozpoczęcie terapii może zminimalizować objawy i znacznie poprawić jakość życia.
Rozmowa z Anną Sołtyk, fizjoterapetutką uroginekologiczną
