Czym są gazy pochwowe?
Gazy pochwowe to zjawisko polegające na wydostawaniu się powietrza z pochwy. Towarzyszy temu charakterystyczny dźwięk przypominający odgłos gazów jelitowych. Nie jest to jednak związane z procesami trawienia ani wytwarzaniem gazów w organizmie – powietrze dostaje się do pochwy z zewnątrz, a następnie jest z niej wypychane. Gazy pochwowe to normalny stan fizjologiczny.
Zjawisko to jest zawstydzające dla kobiet i bardzo rzadko ten problem skłania je do wizyty w gabinecie u fizjoterapeutki uroginekologicznej. Zwykle jest to dolegliwość, o której wspominają przy okazji lub kiedy pada pytanie wprost. Wypuszczaniu powietrza towarzyszy zwykle dźwięk przypominający „puszczanie bąków", stąd dla wielu kobiet jest to dość krępujące. Nierzadko na tyle, że rezygnują z seksu, wyjścia ze znajomymi czy ćwiczeń w grupie. A tymczasem dotyczy to wielu kobiet!
Gazy pochwowe to nic innego jak powietrze, które wydostaje się z pochwy podczas seksu lub po nim, a także w czasie aktywności fizycznej. U niektórych kobiet pojawia się również podczas zmiany pozycji. Powietrze może dostać się do wnętrza pochwy przede wszystkim podczas współżycia, dlatego takie zapowietrzenie możemy uznać za fizjologię podczas seksu w niektórych pozycjach, szczególnie kiedy twoje nogi są uniesione.
Przyczyną gazów pochwowych są osłabione mięśnie dna miednicy i pojawiają się one często po porodzie naturalnym. Ścianki pochwy są rozluźnione i częściej zasysają powietrze. Jest to stan fizjologiczny, który powinien po okresie połogu i rekonwalescencji wrócić do normy.
Skąd się biorą gazy pochwowe?
- Współżycie seksualne – ruchy podczas stosunku mogą powodować zasysanie i uwalnianie powietrza.
- Ćwiczenia fizyczne – szczególnie aktywności wymagające napięcia mięśni miednicy, jak joga czy pilates.
- Napięcie mięśni dna miednicy – osłabienie lub dysfunkcja mięśni Kegla.
- Zmiany w budowie pochwy – mogą wynikać z porodu, operacji czy naturalnego procesu starzenia.
- Pewne pozycje ciała – zmiany pozycji mogą powodować wnikanie powietrza.
Czy gazy pochwowe są groźne?
W większości przypadków gazy pochwowe są całkowicie normalnym i nieszkodliwym zjawiskiem. Gazy pochwowe powinny być bezwonne. Jeśli jednak towarzyszą im inne niepokojące objawy, takie jak ból miednicy, nieprzyjemny zapach może to świadczyć o rozwijającej się infekcji intymnej, więc w tej sytuacji warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć potencjalne problemy. Oprócz infekcji może to być np. przetoka.
Fizjoterapeutka uroginekologiczna czy ginekolog?
| Kryterium |
Ginekolog |
Fizjoterapeutka uroginekologiczna |
| Wykształcenie |
Lekarz medycyny, specjalizacja w ginekologii. |
Fizjoterapeuta z dodatkową specjalizacją uroginekologiczną. |
| Podejście |
Medyczne: diagnostyka, farmakologia, zabiegi. |
Fizjoterapeutyczne: ćwiczenia, terapia manualna. |
| Zakres pracy |
Choroby i zaburzenia układu rozrodczego. |
Funkcjonalność mięśni miednicy i narządów wewnętrznych. |
| Metody |
Badania laboratoryjne, operacje, leki. |
Ćwiczenia, masaże, techniki manualne, biofeedback. |
| Obszar działania |
Choroby układu rozrodczego, antykoncepcja, płodność. |
Rehabilitacja po urodzenia dziecka, bóle miednicy, nietrzymanie moczu. |
Współpraca ginekologa z fizjoterapeutką uroginekologiczną
Często oba zawody się uzupełniają. Na przykład ginekolog może zdiagnozować problem medyczny, a fizjoterapeutka pomoże pacjentce odzyskać funkcjonalność po operacji lub porodzie. W przypadku takich schorzeń, jak nietrzymanie moczu czy obniżenie narządów miednicy mniejszej, ich współpraca przynosi najlepsze efekty.
Jak zapobiegać gazom pochwowym?
Aby zmniejszyć ryzyko występowania gazów pochwowych polecamy:
- Trening mięśni dna miednicy – pomagają wzmocnić mięśnie dna miednicy i zmniejszyć ryzyko niekontrolowanego przepływu powietrza.
- Unikanie pozycji sprzyjających zasysaniu powietrza – podczas aktywności fizycznej lub współżycia.
- Konsultacja z ginekologiem – jeśli zjawisko jest uciążliwe lub powoduje dyskomfort.
- Stosowanie pozycji z mniejszym otwarciem pochwy: Pozycje bardziej zbliżone, takie jak klasyczna misjonarska, mogą być pomocne.
Jeśli sytuacja powoduje dyskomfort, warto skonsultować się z ginekologiem, aby upewnić się, że nie ma innych czynników medycznych, które mogą zwiększać podatność na to zjawisko.
Pozycje sprzyjające zasysaniu powietrza do pochwy
Pozycje, w których powietrze może być zasysane do pochwy, zwykle wiążą się z układem ciała i ruchami, które zwiększają przestrzeń wewnętrzną pochwy lub powodują, że otwór pochwy znajduje się w korzystnej pozycji do wnikania powietrza. Oto kilka przykładów takich pozycji:
Pierdzenie pochwą w trakcie seksu
Aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się pierdzenia pochwą w trakcie stosunku seksualnego sprawdź następujące pozycje:
-
Pozycje głębokiej penetracji:
- "Na pieska" (doggy style) – w tej pozycji pochwa może być bardziej otwarta i podatna na zasysanie powietrza podczas dynamicznych ruchów.
- "Kowbojka" (kobieta na górze) – większa kontrola nad głębokością penetracji i ruchów może powodować zasysanie powietrza w trakcie zmiany tempa.
- Misjonarska z uniesionymi nogami – w tej pozycji otwór pochwy jest bardziej otwarty, co może sprzyjać zasysaniu powietrza.
-
Pozycje wymagające dynamicznych ruchów:
- Ruchy w przód i w tył, szczególnie przy zmianach głębokości penetracji, mogą powodować wnikanie powietrza do pochwy.
Gazy z pochwy podczas ćwiczeń fizycznych
Aby ograniczyć gazy podczas ćwiczeń:
-
Joga lub pilates:
- Pozycje wymagające rozciągania nóg w górę, jak pozycja mostka lub pozycja świecy, mogą zwiększać ryzyko zasysania powietrza.
- Ćwiczenia angażujące mięśnie dna miednicy w połączeniu z otwartym kątem biodrowym.
-
Rozciąganie lub przysiady:
- Głębokie przysiady lub rozciąganie, które zwiększają napięcie i otwartość pochwy.
Pierdzenie pochwą podczas codziennych czynności
-
Siedzenie z szeroko rozstawionymi nogami:
- Takie pozycje mogą sprzyjać wnikaniu powietrza, szczególnie podczas zmiany pozycji ciała.
-
Skoki lub biegi:
- Intensywne ruchy powodujące szybkie zmiany ciśnienia w jamie brzusznej.
Ćwiczenia mięśni dna miednicy
Trening mięśni Kegla to specjalne treningi mające na celu wzmacnianie mięśni znajdujących się na dnie miednicy. Mięśnie te podtrzymują narządy wewnętrzne, takie jak pęcherz moczowy, macica i jelita, oraz kontrolują funkcje związane z wydalaniem moczu i kału oraz funkcje seksualne. Ćwiczenia te są pomocne zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.
Dlaczego warto ćwiczyć mięśnie Kegla?
- Zapobieganie nietrzymaniu moczu – zwłaszcza po porodzie, operacjach lub w podeszłym wieku.
- Poprawa funkcji seksualnych – zwiększają satysfakcję seksualną i intensywność orgazmów.
- Podtrzymanie narządów wewnętrznych – zmniejszają ryzyko obniżenia narządów miednicy (np. wypadania macicy).
- Wspomaganie w trakcie ciąży i po porodzie – poprawiają elastyczność pochwy oraz przyspieszają regenerację po porodzie.
- Lepsza kontrola nad gazami i wypróżnianiem.
Jak znaleźć mięśnie dna miednicy?
- Usiądź na dłoni tak aby była na środku krocza i mocno zakaszl kilkukrotnie. Powinnaś poczuć ruch mięśni dna miednicy w Twoją rękę.
- Podczas oddawania moczu spróbuj zatrzymać strumień. Mięśnie, które aktywujesz, to właśnie mięśnie dna miednicy.
*Nie należy robić tego regularnie, aby nie zakłócać pracy pęcherza oraz mięśni
- Wyobraź sobie, że masz w pochwie tampon i chcesz unieść lub zatrzymać go wewnątrz pochwy lub odbytu – to te same mięśnie.
Jak wykonywać ćwiczenia mięśni Kegla?
-
Pozycja początkowa:
- Możesz wykonywać je w dowolnej pozycji: leżąc, siedząc lub stojąc. Na początku najlepiej wybrać pozycję leżącą, aby łatwiej wyczuć mięśnie.
-
Technika wytrzymałościowa:
- Napnij mięśnie Kegla, jakbyś chciała zatrzymać strumień moczu lub gazy albo unieść tampona w wewnątrz pochwy.
- Utrzymaj napięcie przez 5 sekund, a następnie rozluźnij mięśnie na 5 sekund.
- Stopniowo zwiększaj czas napięcia mięśni do 10 sekund.
- Powtórz ćwiczenie 10 razy.
-
Technika siłowa:
- Wykonuj szybkie, krótkie skurcze – napinaj i rozluźniaj mięśnie w krótkich odstępach.
- Powtórz ćwiczenie 10 razy.
-
Regularność:
- Ćwicz codziennie, najlepiej 3 razy dziennie (rano, w południe, wieczorem).
Na co uważać podczas ćwiczeń mięśni Kegla?
- Unikaj napinania mięśni brzucha, ud czy pośladków – skup się wyłącznie na mięśniach dna miednicy.
- Oddychaj spokojnie i nie wstrzymuj oddechu.
- Nie napinaj mięśni nadmiernie – pracuj z umiarkowaną siłą, aby uniknąć zmęczenia.
- Ćwiczenia powinny trwać nie dłużej niż 20 min.
Kiedy zobaczę efekty ćwicząc mięśnie dna miednicy?
Pierwsze efekty można zauważyć po około 4–6 tygodniach regularnego treningu. W przypadku poważniejszych problemów, takich jak nietrzymanie moczu, pełne rezultaty mogą wymagać kilku miesięcy.
Jeśli potrzebujesz pomocy w nauce ćwiczeń, skonsultuj się z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Specjalista pomoże Ci w dokładnym zrozumieniu techniki i dostosowaniu treningu do Twoich potrzeb.
Bibliografia:
- Joanna Piórek - Wojciechowska; Kobiecka Fizjoterapia; Bielsko-Biała 2024
- Małgorzata Starzec - Proserpio; Zaburzenia seksualne a fizjoterapia; Warszawa 2023
- Amarenco G, Turmel N , Kominek C , Mezzadri M , Le Breton F, Charlanes A, Hentzen C ; Progres en Urologie: Journal de L'association Francaise D'urologie et de la Societe Francaise D'urologie; Gazy pochwowe: przegląd; 20 listopada 2019; 29(17): 1035-1040
