Jak rozpoznać menopauzę? Pierwsze objawy menopauzy.

Czym jest menopauza?

Wystąpienie menopauzy jest naturalnym procesem w życiu każdej kobiety, który oznacza zakończenie okresu rozrodczego. To fizjologiczny moment zwany też klimakterium lub przekwitaniem, w którym ustaje miesiączka na skutek zmniejszonej aktywności hormonalnej jajników. Proces ten jest indywidualny dla każdej kobiety i może przebiegać w różny sposób – zarówno pod względem objawów, jak i czasu trwania. Jakie są pierwsze sygnały menopauzy? Jak sprawdzić czy to okres przekwitania? Jakie badania warto wykonać, aby ją potwierdzić? Odpowiedzi znajdziesz w tym artykule.

W jakim wieku pojawia się menopauza?

Menopauza to naturalny proces, który najczęściej występuje u kobiet między 45. a 55. rokiem życia, choć zdarzają się przypadki wcześniejszej lub późniejszej menopauzy. Średni wiek, w którym kobiety w Polsce wchodzą w menopauzę, to 51 lat. Jeśli objawy menopauzy pojawiają się przed 40. rokiem życia, mówimy o przedwczesnej niewydolności jajników. Z kolei menopauza po 55. roku życia jest określana jako późna.

Warto pamiętać, że menopauza nie pojawia się nagle – poprzedza ją okres perimenopauzy (przekwitania), który może trwać kilka lat. W tym czasie organizm stopniowo przygotowuje się do zakończenia cyklu menstruacyjnego.

Jak rozpoznać menopauzę? Pierwsze objawy menopauzy.

Pierwsze objawy klimakterium zazwyczaj pojawiają się po 45. roku życia. Wiele kobiet doświadcza znacznego dyskomfortu, takiego jak nagłe uczucia ciepła, zdenerwowanie oraz uczucie zmęczenia. Typowe objawy menopauzy w wieku 47 lat obejmują zmiany w cyklu menstruacyjnym, których główną przyczyną jest niedobór stężenia estrogenów i progesteronu. Zaczynają się także pojawiać problemy z przybieraniem na wadze oraz nieregularne miesiączki. Mogą pojawić się także objawy somatyczne, takie jak wahania nastroju, spadek energii, kołatanie serca, lęki czy depresja.

Najczęstsze objawy przekwitania

1. Zmiany w cyklu miesiączkowym

• Nieregularne miesiączki (krótsze, dłuższe, mniej lub bardziej obfite).
• Wydłużenie lub skrócenie cyklu.
• Stopniowe zanikanie miesiączek.

2. Uderzenia gorąca i nocne poty

• Nagłe uczucie gorąca, szczególnie w górnej części ciała.
• Nadmierna potliwość, zwłaszcza w nocy.

3. Zmiany nastroju

• Drażliwość, nerwowość.
• Depresja lub stany lękowe.
• Wahania emocjonalne.

4. Problemy ze snem

• Trudności z zasypianiem.
• Częste budzenie się w nocy.
• Bezsenność.

5. Zmniejszone libido i suchość pochwy

• Spadek zainteresowania seksem.
• Dyskomfort podczas stosunku spowodowany suchością pochwy.

6. Problemy z pamięcią i koncentracją

• Trudności w skupieniu uwagi.
• „Mgła mózgowa” – zapominanie prostych rzeczy.

7. Zwiększona masa ciała i zmiany w metabolizmie

• Spowolniony metabolizm, co prowadzi do przybierania na wadze i problemem z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.
• Gromadzenie się tłuszczu w okolicy brzucha.

8. Bóle mięśni i stawów

• Sztywność stawów, bóle pleców, mięśni.

9. Problemy z układem moczowym

• Częstsze infekcje dróg moczowych.
• Nietrzymanie moczu.

10. Zmiany skórne i wypadanie włosów

• Utrata elastyczności skóry, pojawienie się zmarszczek.
• Wypadanie włosów, ich przerzedzenie.

Nie każda kobieta doświadcza wszystkich tych objawów. Ich nasilenie zależy od predyspozycji genetycznych, stylu życia oraz ogólnego stanu zdrowia.

Okresy menopauzy i ich objawy

Menopauza to etap, który nie zachodzi nagle – trwa przez kilka lat i obejmuje różne fazy. Możemy wyróżnić trzy główne etapy: perimenopauzę, menopauzę właściwą i postmenopauzę. Każdy z nich charakteryzuje się specyficznymi zmianami hormonalnymi oraz różnym nasileniem objawów.

1. Perimenopauza – okres przejściowy przed menopauzą

Zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas perimoenopauzy:

• Zaczyna spadać poziom progesteronu, a potem poziom estrogenów.
• Cykl miesiączkowy staje się nieregularny – miesiączki mogą być rzadsze lub częstsze, bardziej obfite lub skąpe.
• Owulacja staje się nieregularna, co zmniejsza szanse na zajście w ciążę, ale wciąż jest to możliwe.

Objawy perimenopauzy:

1. Zmiany w cyklu miesiączkowym – miesiączki mogą występować nieregularnie, zmienia się ich intensywność.
2. Uderzenia gorąca – nagłe uczucie gorąca, zwłaszcza w górnej części ciała.
3. Nocne poty – intensywne pocenie się w nocy, prowadzące do wybudzania się.
4. Bezsenność i problemy ze snem – trudności z zasypianiem, częste budzenie się.
5. Huśtawki nastrojów – nagłe zmiany emocji, drażliwość, stany depresyjne.
6. Problemy z koncentracją i pamięcią – tzw. „mgła mózgowa”, zapominanie prostych rzeczy.
7. Spadek libido – zmniejszone zainteresowanie seksem, suchość pochwy.
8. Bóle głowy i zmęczenie – uczucie przewlekłego zmęczenia, spadek energii.
9. Zwiększenie masy ciała – spowolniony metabolizm, gromadzenie tłuszczu w okolicy brzucha.
10. Bóle mięśni i stawów – sztywność stawów, bóle pleców.

2. Menopauza – ostatnia miesiączka

Zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas moenopauzy:

• Jajniki przestają produkować estrogeny, co prowadzi do trwałego zaniku miesiączkowania.
• Kobieta nie jest zdolna do zajścia w ciążę

Objawy menopauzy:

1. Całkowite ustanie miesiączki – brak krwawień przez kolejnych 12 miesięcy.
2. Nasilenie uderzeń gorąca i nocnych potów – najbardziej intensywne w tym okresie.
3. Suchość pochwy i ból podczas stosunku – spadek estrogenów powoduje zmniejszenie nawilżenia pochwy.
4. Wzrost ryzyka osteoporozy – zmniejszenie gęstości kości, większa podatność na złamania.
5. Problemy z pamięcią i koncentracją – niektóre kobiety skarżą się na trudności w myśleniu i zapamiętywaniu.
6. Wypadanie włosów i pogorszenie kondycji skóry – skóra staje się cieńsza, mniej elastyczna.
7. Zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – wzrost poziomu cholesterolu, nadciśnienie.

3. Postmenopauza – życie po menopauzie

Zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas postmoenopauzy:

• Brak estrogenów przyspiesza procesy starzenia organizmu.
• Kości stają się bardziej kruche, co zwiększa ryzyko osteoporozy.
• Wzrasta ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie czy miażdżyca.

Objawy postmenopauzy:

1. Zmniejszenie nasilenia uderzeń gorąca – u większości kobiet objawy menopauzy łagodnieją.
2. Większa suchość skóry i zmarszczki – estrogeny odpowiadają za elastyczność skóry, ich brak przyspiesza starzenie.
3. Przyrost masy ciała – metabolizm jest wolniejszy, co sprzyja otyłości brzusznej.
4. Problemy z układem moczowym – nietrzymanie moczu, nawracające infekcje dróg moczowych.
5. Ryzyko osteoporozy – osłabienie kości, większa podatność na złamania.
6. Choroby serca – kobiety po menopauzie częściej chorują na nadciśnienie i miażdżycę.
7. Spadek libido – niektóre kobiety odczuwają mniejsze zainteresowanie seksem, co może wpłynąć na częstotliwość odbywania stosunków płciowych.

Ile trwa menopauza?

Menopauza to właściwie jeden moment – oznacza ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Jednak, jeżeli mowa o całym okresie okołomenopauzalnym to składa się z kilku etapów:

1. Perimenopauza – trwa od kilku miesięcy do nawet 10 lat i wiąże się z nieregularnymi cyklami miesiączkowymi oraz pierwszymi objawami zmian hormonalnych.
2. Menopauza – jest to ostatnia miesiączka, po której przez 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie.
3. Postmenopauza – rozpoczyna się rok po ostatniej miesiączce i trwa do końca życia.

W tym okresie objawy menopauzy mogą się nasilać lub stopniowo zanikać.

Jakie badania wykonać, aby potwierdzić menopauzę?

Aby potwierdzić, że organizm wchodzi w okres menopauzy, warto wykonać kilka badań laboratoryjnych. Pomogą one ocenić poziom hormonów, w tym hormonów płciowych i wykluczyć inne przyczyny dolegliwości.

Podstawowe badania na menopauzę

1. FSH (hormon folikulotropowy)

   • Wysoki poziom FSH (>30–40 mIU/ml) wskazuje na menopauzę.

2. LH (hormon luteinizujący)

   • Podwyższony poziom świadczy o wygasaniu funkcji jajników.

3. Estradiol (E2)

   • Niski poziom estradiolu (

4. Progesteron

   • Jego spadek oznacza koniec owulacji.

5. TSH i FT4 (hormony tarczycy)

   • Niedoczynność tarczycy może powodować objawy podobne do menopauzy, dlatego warto ją wykluczyć.

6. Testosteron

   • Może być przydatny, jeśli występuje spadek libido i zmęczenie.

Dodatkowe badania:

• Lipidogram – menopauza zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
• Glukoza na czczo i HbA1c – kontrola poziomu cukru we krwi, ponieważ menopauza zwiększa ryzyko cukrzycy.
• Densytometria kości – ocena ryzyka osteoporozy.

Badania warto wykonać u lekarza ginekologa lub endokrynologa, który pomoże w interpretacji wyników i doradzi odpowiednie postępowanie.

Podsumowanie

Menopauza to naturalny etap w życiu kobiety, który może przebiegać łagodnie lub wiązać się z wieloma dolegliwościami. Pierwszymi sygnałami są nieregularne miesiączki, uderzenia gorąca, problemy ze snem i zmiany nastroju. Aby potwierdzić menopauzę, warto wykonać badania hormonalne, zwłaszcza FSH i estradiolu. Chociaż menopauza jest nieunikniona, istnieją sposoby na złagodzenie jej objawów – odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i, jeśli to konieczne, hormonalna terapia mogą znacząco poprawić jakość życia.