Mobilizacja blizny po cesarskim cięciu: kiedy zacząć?

Właściwe podejście do tego etapu rehabilitacji jest kluczowe dla prawidłowego gojenia się blizny oraz przywrócenia pełnej funkcjonalności, także w przypadku blizny po cesarce. Czym jest mobilizacja blizny? Mobilizacja blizny pozwala na poprawę elastyczności tkanek, zmniejszenie bólu oraz zapobieganie powstawaniu zrostów. 

Często pacjentki zastanawiają się, jaki jest idealny moment na mobilizację blizny po cięciu cesarskim lub operacji ginekologicznej. Odpowiemy na to w naszym artykule. Zapraszam do lektury.

Czym jest mobilizacja blizny?

Mobilizacja blizny polega na rozluźnianiu tkanki bliznowatej w celu poprawy jej wyglądu, elastyczności oraz zmniejszenia bólu i dyskomfortu. Jest to proces, który ma na celu nie tylko estetyczne poprawienie blizny, ale także przywrócenie pełnej funkcjonalności obszaru, który przeszedł operację. Techniki mobilizacji mogą obejmować różnorodne metody, takie jak masaż, ćwiczenia rozciągające oraz wykorzystanie specjalistycznych narzędzi. Regularne stosowanie tych technik może przynieść ulgę i wspomóc proces gojenia, a także poprawić jakość życia kobiet po cesarskim cięciu. Warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który pomoże dobrać odpowiednie metody mobilizacji blizny, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentki.

Mobilizacja blizny po cesarskim cięciu - prerehabilitacja 

Proces mobilizacji blizny pooperacyjnej pacjentka powinna rozpocząć już w szpitalu, czyli w pierwszych dobach po porodzie przez CC lub operacji. Warto w tym celu umówić się na konsultację z fizjoterapeutką uroginekologicznym na tzw. prerehablitację jeszcze przed porodem lub innym planowanym zabiegiem  operacyjnym. Specjalistka wyjaśni co możesz dla siebie zrobić już od pierwszych dób po porodzie, by blizna goiła się prawidłowo i wyglądała estetycznie.

Praca pacjentki w pierwszych dobach jest niezwykle ważna, by uzyskać:

• minimalizację ryzyka zrostów - musisz wiedzieć, że tworzą się one natychmiast po zszyciu miejsca, które poddane było operacji, dlatego wsparcie gojenia blizny np. za pomocą oddechu, delikatnego dotyku jest niezwykle ważne.  Zrosty mogą spowodować po pewnym czasie np. kilku, kilkunastu lub kilkudziesięciu latach konieczność ponownej operacji z powodu dolegliwości bólowych np. podbrzusza.  
• poprawa przepływu krwi i limfy - zmniejsza obrzęk pooperacyjny, przyspiesza proces gojenia się rany. Wpływa na to także drenaż limfatyczny wykonywany przez fizjoterapeutę w I fazie - od 7 dnia po operacji do 8 tygodnia.
• prawidłowe gojenie rany pooperacyjnej - by nie wystąpiła blizna patologiczna np. przerostowa.

Podczas wizyty prerehabilitacyjnej fizjoterapeuta uroginekologiczny przekaże informacje na temat:

• sposobu wstawania po operacji
• pielęgnacji blizny
• możliwości dźwigania
• środków, jakie można stosować wspomagająco
• diety
• nawodnienia
• sprawdzi napięcie tkanek - w razie potrzeby przygotuje tkanki, zakres mobilności w stawach do danego zabiegu
• poprawi postawę ciała - zalecając odpowiednie ćwiczenia - postawa ciała ma wpływ na gojenie się blizny i ewentualne dolegliwości bólowe, które mogą wystąpić.

Kiedy na wizytę u fizjoterapeuty uroginekologicznego po CC lub operacji?

Jeżeli miałaś poród przez cesarskie cięcie lub przeszłaś operację ginekologiczną warto udać się do fizjoterapeuty około 3 tygodnie po zabiegu. Niektórzy fizjoterapeuci i lekarze mogą zalecać, aby było to 6 tygodni po porodzie czy operacji, skonsultuj się zatem ze swoim fizjoterapeutą.  Jeżeli wcześniej byłaś na konsultacji przygotowującej, czyli prerehabilitacji i wiesz jak opiekować się blizną i swoim ciałem od pierwszych dni.  

W pierwszej fazie po operacji od 5 do 7 dni po operacji nie jest to bezpośrednia praca z blizną, a praca pośrednia. W tym czasie najwięcej robi dla siebie sama pacjentka, która jest 
świadoma jakie czynności powinna wykonywać, by wspomóc gojenie.

W fazie II, która trwa od 5-7 dnia do 6-8 tygodni po operacji można wykonywać drenaż limfatyczny okolic brzucha, kończyn dolnych i obszaru samej blizny. Można wykonać także delikatne rozluźnianie mięśni brzucha, okolic blizny i samej blizny oraz jej mobilizację, aby zapobiec tworzeniu się zrostów.  

W fazie III trwającej od 6-8 tygodnia do 2 lat po operacji można stosować techniki masażu głębokiego i rozluźniania mięśniowo-powięziowego, ćwiczenia mające na celu mobilizację blizny po CC, zwiększające ruchomość mięśni i inne techniki.  

UWAGA!

Jeżeli jesteś po operacji i nie konsultowałaś swojej blizny ze specjalistą, warto umówić wizytę jak najszybciej. Nie zwlekaj z tym - im wcześniej, tym więcej jest możliwości, aby blizna zagoiła się prawidłowo. 

Jeżeli czekasz na operację i znasz jej termin, Umów wizytę wcześniej, aby uniknąć sytuacji, w której Twój fizjoterapeuta nie będzie mógł Cię przyjąć w optymalnym czasie na pracę z blizną. Warto również skonsultować się ze swoim fizjoterapeutą, aby ustalić, jaki według niego termin po operacji będzie najbardziej odpowiedni do pracy z Twoją blizną.

Fizjoterapia blizny po cięciu cesarskim

W pracy z blizną fizjoterapeuta wykorzystuje szereg różnych metod:

• terapia manualna
• terapia wisceralna
• terapia Tecar - wspomaga i przyspiesza gojenie blizny
• suche igłowanie
• kinesiotaping
• bańki chińskie

Zrosty po cięciu cesarskim

Zrosty pooperacyjne stanowią poważny problem. Według różnych szacunków dotyczą one 46-100% porodów przez cięcie cesarskie i rosną wraz z każdym kolejnym cięciem cesarskim.  

Mogą one być źródłem takich dolegliwości jak:

• niespecyficzne dolegliwości przewodu pokarmowego
• dolegliwości układu moczowego
• dolegliwości układu rozrodczego
• przewlekły ból miednicy
• problem tzw. ciasnego jelita
• dyspareunii (bolesnego współżycia)
• niepłodności

Nieprawidłowości w  gojeniu rany pooperacyjnej po cesarce

• gorączka
• ropny lub krwisty wysięk
• wzmożona tkliwość w okolicy blizny
• rumień
• stwardnienie blizny
• wzmożone ucieplenie skóry wokół blizny 

Jeżeli zauważysz u siebie powyższe nieprawidłowości, skonsultuj się ze swoim ginekologiem. Infekcje rany zazwyczaj pojawiają się między 4 a 7 dniem po operacji.

Co zrobić, aby zminimalizować ryzyko infekcji rany?

1. Często myj ręce, w szczególności przed dotknięciem okolicy blizny.
2. Noś bawełnianą, przewiewną bieliznę, która nie uciska okolicy blizny.
3. Zrezygnuj z kąpieli w wannie na rzecz prysznica.  
4. Zrezygnuj z depilacji/golenia okolic spojenia łonowego przez 4-6 tygodni. 

Kluczowe w gojeniu rany są pierwsze tygodnie po operacji. Natomiast przebudowa samej blizny trwa do dwóch lat.  

Wpływ na gojenie się rany ma:

• styl życia
• otyłość
• cukrzyca ciążowa
• nadciśnienie tętnicze
• choroby autoimmunologiczne
• dieta
• ergonomia - np. dźwiganie
• używki np. palenie papierosów i e-papierosów
• fizjoterapia blizny po cesarskim cięciu - mobilizacja tkanek, mobilizacja blizny, postawa ciała 
• genetyka
• niedobór mikroelementów

Pamiętaj, że blizna, którą widzisz, to jedynie “wierzchołek góry lodowej”. Pamiętaj, że podczas zabiegu przeciętych jest kilka warstw tkanek i niezwykle ważne jest, by zostały one zmobilizowane. Kluczowymi czynnikami, na które ma wpływ pacjentka już od pierwszej doby po operacji jest jej sposób dbania o bliznę, sposób wstawania czy też oddychania. Wpływ ma także kontrola chorób, które pacjentce towarzyszą podczas ciąży.  

Droga Pacjentko, wiele jesteś w stanie zrobić sama dla siebie już od pierwszych dób po operacji, dlatego warto nabyć wiedzę w jaki sposób możesz o siebie prawidłowo zadbać rozmawiając na ten temat z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Jest to ważne w szczególności, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zrostów pooperacyjnych.  

Piśmiennictwo:

1. Strus M., Jedlecka A., Bliznobook. Blizna po cesarskim cięciu.  
2. Kaczorowska, A., & Mroczek, A. Fizjoterapia blizny po cięciu cesarskim. działań profilaktycznych i terapeutycznych w okresie pre-i postnatalnym, 85.
3. Chochowska, M., Marcinkowski, J. T., & Klimberg, A. (2017). Terapia manualna w pracy z blizną po operacji cięcia cesarskiego. Hygeia Public Health, 52(2), 151-156.