Nadmierne napięcie mięśni dna miednicy - przyczyny i rola fizjoterapii
Gabinet fizjoterapeutów uroginekologicznych to miejsce gdzie trafia coraz więcej kobiet z dysfunkcjami mięśni dna miednicy, które są wynikiem osłabienia mięśni lub wzmożonego napięcia mięśniowego mięśni dna miednicy. W naszym artykule skupimy się na zbyt dużym napięciu mięśni.
Duże napięcie mięśniowe miednicy
Zbyt duże napięcie mięśni dna miednicy (hipertoniczne dno miednicy), w tym mięśni dźwigacza odbytu, może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych, takich jak ból miednicy, a także bóle w czasie stosunku seksualnego. Zwieracz cewki moczowej jest również bardzo często dotknięty problemem, ponieważ napięte mięśnie mogą utrudniać prawidłowe funkcjonowanie całego układu moczowego. Kobiety często nie są świadome, że ich dolegliwości mogą być związane z nadmiernym napięciem tych mięśni, co może prowadzić do frustracji i poczucia izolacji.
Kluczowe jest zrozumienie, że mięśnie dna miednicy pełnią wiele istotnych funkcji, w tym podtrzymywanie narządów wewnętrznych, kontrolowanie wydalania oraz wpływ na jakość życia seksualnego. Kiedy są zbyt napięte, mogą powodować dyskomfort oraz ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu.
Jak może objawiać się nadmierne napięcie mięśni Kegla?
Objawy zbyt napiętych mięśni dna miednicy i najczęstsze dysfunkcje mięśni dna miednicy:
- ból podczas stosunku
- trudności w oddawaniu moczu - z rozpoczęciem mikcji lub uczucie niepełnegoopróżnienia pęcherza
- zaparcia lub trudności z oddawaniem stolca
- nietrzymanie moczu
- obniżenia i wypadanie narządów miednicy mniejszej
- ból i dyskomfort podczas aplikacji tamponu
- ból podczas siedzenia (ból kości ogonowej)
- dolegliwości bólowe w obszarze miednicy, pośladków, odcinka lędźwiowego kręgosłupa
Przyczyny wzmożonego napięcia mięśni dna miednicy
- stres i napięcie emocjonalne – chroniczny stres może prowadzić do nieświadomego napinania mięśni dna miednicy.
- zaburzenia postawy – nieprawidłowa postawa ciała ma wpływ na mechanikę pracy mięśni dna miednicy.
- zbyt intensywne ćwiczenia – np. ćwiczenia mięśni brzucha lub ćwiczenia mięśni dna miednicy bez odpowiedniej techniki mogą prowadzić do ich nadmiernego napięcia.
- przebyte urazy lub poród – kontuzje, urazy okołoporodowe lub inne zabiegi chirurgiczne w obrębie dna miednicy mogą powodować wzrost napięcia.
Co zrobić gdy mięśnie dna miednicy są zbyt napięte?
Przede wszystkim diagnostyka. Jednym z najważniejszych kroków w terapii jest dokładna ocena stanu napięcia mięśniowego. Fizjoterapeuta przeprowadza szczegółowy wywiad oraz badania, które pozwalają określić, które mięśnie wymagają rozluźnienia i jak można wprowadzić odpowiednie techniki terapeutyczne.
Jeżeli okaże się, że tak mamy cały wachlarz możliwości metod terapeutycznych.
Fizjoterapia dna miednicy
Fizjoterapia uroginekologiczna oferuje różne możliwości pracy ze zwiększonym napięciem mięśni dna miednicy.
Może to być:
- terapia manualna tkanek miękkich okolicy dna miednicy, kręgosłupa lędźwiowego, mięśni gruszkowatych (pośladków)
- terapia wisceralna - terapia w obrębie jamy brzusznej poprawiająca m.in. ukrwienie narządów i powodująca rozluźnienie tych struktur. W tym także praca z przeponą, rozluźnienie klatki piersiowej.
- terapia manualna per vaginum - rozluźnienie napiętych struktur per vaginum (poprzez pochwę)
- biofeedback - zastosowanie biofeedbacku - nauka świadomej relaksacji mięśni dna miednicy
- elektrostymulacja - fizjoterapeuta może zastosować elektrostymulację rozluźniającą mięśnie dna miednicy. Terapia jest bezbolesna. Zazwyczaj stosuje się sondę dopochwową dobierając ją odpowiednio dla problemu i komfortu Pacjentki. fizjoterapeuta może zalecić ćwiczenia Kegla celowane nakierowane na obszar miednicy, aby rozluźnić ten obszar.
- terapia Tecar - delikatna i bardzo przyjemna terapia, która pozwoli na np. rozluźnienie Twoich powłok brzusznych
Co pacjentka może zrobić dla siebie sama w celu rozluźnienia i relaksacji zbyt napiętych mięśni Kegla?
Oprócz terapii w gabinecie, specjalista zaleci odpowiednie ćwiczenia mięśni dna miednicy do wykonania w domu, a także da odpowiednie zalecenia do wprowadzenia w codziennym funkcjonowaniu, które pozwolą kobiecie dbać o mięśnie dna miednicy.
W celu rozluźnienia mięśni dna miednicy warto zadbać o:
- umiarkowany ruch - ruch wspomoże krążenia krwi, wpłynie na rozluźnienie napięć i ogólną poprawę sprawności mięśni dna miednicy.
- nawodnienie organizmu - niedostateczne nawodnienie może prowadzić do skurczów i napięcia mięśni, a także do problemów z układem moczowym, co może nasilać dolegliwości związane z napięciem mięśni dna miednicy.
- ćwiczenia oddechowe - ćwiczenia oddechowe pozwalają na kontrolowanie napięcia ciała i wspomagają relaksację mięśni. Regularne praktykowanie takich ćwiczeń może przynieść ulgę.
- ćwiczenia obniżające napięcie
- rozluźnianie manualne mięśni dna miednicy per vaginum lub za pomocą masażera mięśni dna miednicy np. Pelvic Wand
- ćwiczenia w zaciszu domowym z biofeedback np. za pomocą aplikacji Emy
- ćwiczenia z sondą (wersja rozbudowana ćwiczeń) i bez sondy (wersja podstawowa).
- dieta - odpowiednia dieta jest ważna, aby nie doprowadzać do wzdęcia jelit, co może mieć wpływ na dolegliwości bólowe mięśni dna miednicy poprzez zwiększone napięcie powięzi.
- stosowanie podnóżka w toalecie podczas defekacji - niezwykle pomocny w szczególności w przypadku zaparć.
Ćwiczenia mięśni dna miednicy, które wpływają rozluźniająco
- krążenia bioder w klęku podpartym – pomagają w rozluźnieniu strefy miednicy i bioder, zwiększając mobilność i elastyczność
- rozciąganie przywodzicieli – rozciąganie wewnętrznych mięśni ud, pomaga w łagodzeniu napięcia
- rozciąganie mięśni gruszkowatych – pomaga w uwolnieniu napięcia w okolicach bioder i miednicy
- ćwiczenia jogi – takie jak malasana otwiera miednicę
- ćwiczenia rozciągające w obszarze miednicy - mięśni kulszowo-goleniowych,odcinka lędźwiowego kręgosłupa
Zbyt duże napięcie dna miednicy - podsumowanie
Podejmowanie działań na rzecz rozluźnienia napiętych mięśni dna miednicy może przynieść ulgę w wielu przypadkach. Kluczowe jest połączenie różnych metod, takich jak ćwiczenia, techniki oddechowe, odpowiednia dieta oraz zastosowanie biofeedbacku i terapii manualnej.
Podsumowując, nadmierne napięcie mięśni dna miednicy to problem, który można skutecznie leczyć. Warto nie ignorować sygnałów wysyłanych przez ciało i skorzystać z pomocy specjalistów, którzy pomogą przywrócić równowagę i komfort życia. Jeżeli odczuwasz jakikolwiek dyskomfort związany z obszarem miednicy udaj się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, aby pomógł wdrożyć właściwą terapię i trening mięśni dna miednicy. Ciesz się zdrowiem!
Piśmiennictwo:
1. Fizjoterapia w uroginekologii. N.Kuciel, D.Markowska i in., Warszawa 2024
