Zapalenie pęcherza moczowego – objawy, diagnostyka i przyczyny infekcji

Zapalenie pęcherza moczowego to infekcja dróg moczowych, która najczęściej jest wywoływana przez bakterie, takie jak Escherichia coli (pałeczka okrężnicy). Do najczęstszych objawów zapalenia pęcherza należą pieczenie oraz parcie na mocz, co często prowadzi do nieprzyjemnych doznań podczas oddawania moczu. Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego mogą być różnorodne, w tym zakażenia dróg moczowych, a także czynniki związane z intymnym życiem. Kobiety w ciąży są szczególnie narażone na powikłania, takie jak odmiedniczkowe zapalenie nerek, dlatego w przypadku zapalenia układu moczowego ważne jest, aby jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego

Najczęstszą przyczyną zapalenia pęcherza moczowego jest obecność oraz namnażanie się mikroorganizmów w układzie moczowym, które wywołują stan zapalny. W przypadku zapalenia pęcherza moczowego najczęściej winne są bakterie, a w szczególności Escherichia coli, które naturalnie występują w jelitach, ale mogą przedostać się do układu moczowego. Infekcje mogą być również spowodowane innymi drobnoustrojami, takimi jak grzyby czy wirusy, chociaż są one znacznie rzadsze.

Do czynników ryzyka zapalenia pęcherza moczowego należy m.in. niewłaściwa higiena intymna, stosowanie niektórych środków antykoncepcyjnych, takich jak diafragma, a także częste korzystanie z publicznych toalet. Ponadto, kobiety są bardziej narażone na te infekcje z uwagi na krótszą cewkę moczową w porównaniu do mężczyzn, co ułatwia bakteriom dotarcie do pęcherza. Odległość między odbytem a ujściem cewki moczowej sprzyja zapaleniu dolnych dróg  moczowych.

Czy zapalenie pęcherza może pojawić się od zimna?

Zapalenie pęcherza moczowego jest najczęściej spowodowane infekcją bakteryjną, a nie bezpośrednio zimnem. Jednakże, niskie temperatury i przechłodzenie organizmu mogą osłabiać układ odpornościowy, co w konsekwencji może zwiększać podatność na infekcje, w tym na zapalenie pęcherza.

Dodatkowo, nieodpowiednie ubranie się w chłodne dni, które prowadzi do przemarznięcia dolnej części ciała, może w pewnym stopniu przyczynić się do dyskomfortu i wywołać objawy, które mogą być mylone z infekcją. Ważne jest, aby dbać o odpowiednią higienę osobistą, nosić ciepłe ubrania w zimne dni oraz unikać długotrwałego przebywania w wilgotnym ubraniu, co również może sprzyjać rozwojowi infekcji. 

Objawy zapalenia pęcherza moczowego

Objawy zapalenia pęcherza moczowego obejmują ból i pieczenie podczas oddawania moczu, częste parcie na mocz, a także ból w dolnej części brzucha.

W niektórych przypadkach może wystąpić również krwiomocz, czyli obecność krwi w moczu. Może świadczyć o tym charakterystyczna barwa moczu. Wystąpienie tego symptomu wskazuje na zapalenie błony śluzowej pęcherza, co z kolei może prowadzić do infekcji nerki.

Diagnostyka zapalenia pęcherza

Odpowiednia diagnostyka i leczenie są kluczowe, szczególnie w przypadku niepowikłanego zapalenia pęcherza, które można skutecznie leczyć za pomocą leków na zapalenie pęcherza oraz innych, zaleconych przez lekarza leków na receptę.

Rozpoznanie zapalenia pęcherza moczowego opiera się na objawach oraz na badaniach laboratoryjnych. Diagnostyka zapalenia pęcherza obejmuje posiew moczu, który pozwala na identyfikację odpowiednich drobnoustrojów.

Leczenie zapalenia pęcherza

Leki na zapalenie pęcherza

Odpowiednie leczenie zapalenia pęcherza moczowego najczęściej polega na stosowaniu antybiotyków, które eliminują bakterie odpowiedzialne za infekcję. W przypadku diagnozy zapalenia, terapia antybiotykowa trwa od 7 do 10 dni. Objawy zazwyczaj ustępują po 3 dniach, jednak nie należy odstawiać antybiotyku szybciej i przerywać leczenia. Dłuższe stosowanie antybiotyku umożliwia całkowite wyeliminowanie bakterii z układu moczowego i zmniejsza ryzyko wystąpienia nawrotu.

Jak pomóc przy zapaleniu pęcherza moczowego?

Ważne jest również picie dużej ilości płynów, co pomaga wypłukać drobnoustroje z układu moczowego. 

Warto również pamiętać o regularnym opróżnianiu pęcherza, co może pomóc w zapobieganiu nawrotom infekcji. Prawidłowe dbanie o zdrowie dolnych dróg moczowych jest kluczowe dla zapobiegania przyszłym problemom i utrzymania ogólnego dobrostanu.

W przypadku nawracających infekcji zaleca się dokładną diagnostykę oraz wprowadzenie zmian w stylu życia, które mogą pomóc w zapobieganiu przyszłym epizodom. 

Domowe sposoby na zapalenie pęcherza

Przy zapaleniu pęcherza moczowego pomocne mogą być także domowe sposoby na zapalenie pęcherza. Stosowanie ich może złagodzić objawy, ale nie powinno opóźniać konsultacji u lekarza. 

Znane i lubiane w przypadku takich efektów są zioła, z których można przygotować zarówno napary do spożycia, jak i nasiadówki (ciepłe kąpiele ziołowe).

Owoce żurawiny wielkoowocowej mają korzystny wpływ na układ moczowy. Często wykorzystuje się je jako środek, który hamuje rozwój bakterii w drogach moczowych. Z tego powodu można je stosować zarówno w trakcie infekcji, jak i w celach zapobiegawczych.

Objawy związane z zapaleniem pęcherza można skutecznie łagodzić za pomocą ciepła. Wyższa temperatura sprzyja lepszemu ukrwieniu błon śluzowych. Dlatego umieszczenie termoforu w dolnej części brzucha lub korzystanie z ciepłych kąpieli przynosi pacjentowi szybkie ulgi.

Istotne jest również odpowiednie nawodnienie. Aby bakterie patogenne z układu moczowego mogły zostać usunięte, należy dostarczyć nawet do 3 litrów płynów.

Zapalenie pęcherza w ciąży

W czasie ciąży występuje wiele zmian anatomicznych, które dotyczą także układu moczowego. Do tych zmian należy powiększenie nerek, zwiększenie ilości moczu w pęcherzu i moczowodach, modyfikacje pH moczu oraz podwyższenie stężenia glukozy we krwi. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do zwiększonego ryzyka infekcji bakteryjnych zarówno w dolnych, jak i górnych odcinkach dróg moczowych.

W kontekście zapalenia pęcherza w ciąży, kobiety powinny być szczególnie ostrożne, ponieważ zmiany w flory bakteryjnej mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. W czasie zapalenia pęcherza w ciąży należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ zmiany w florze bakteryjnej mogą wpłynąć na zdrowie zarówno matki, jak i dziecka.

Zakażenie układu moczowego - infekcja pęcherza - Podsumowanie

Infekcje układu moczowego są częstym problemem, a ich leczenie wymaga świadomości o potencjalnych zagrożeniach, szczególnie w odniesieniu do obszarów takich jak pochwa czy odbyt, które mogą być narażone na infekcje. Dlatego tak ważne jest, by nie ignorować objawów i nie bagatelizować rozpoznania zapalenia pęcherza oraz niezwłocznie reagować na wszelkie niepokojące objawy. Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na objawy i przyczyny infekcji, a w przypadku wystąpienia ból pęcherza, należy zgłosić się do lekarza, który przepisze odpowiednie leki, dzięki którym obniżysz ryzyko powikłań i unikniesz nawracającego zapalenia pęcherza moczowego. Zaniedbanie może prowadzić do nawracających zakażeń układu moczowego oraz poważniejszych problemów zdrowotnych.

Piśmiennictwo:
1. Nicolle LE. Epidemiology of urinary tract infections. Infect Med 2001; 18: 153-62.
2. Arinzon Z, Shabat S, Peisakh A, Berner Y. Clinical presentation of urinary tract infection (UTI) differs with aging in women. Arch Gerontol Geriatr 2012; 55: 145-7.
3. Matsumoto T, Hamasuna R, Ishikawa K, et al. Sensitivities of major causative organisms isolated from patients with acute uncomplicated cystitis against various antibacterial agents: results of subanalysis based on the presence of menopause. J Infect Chemother 2012; 18: 597-607.

4. Bonder-Nowicka A. Leczenie i profilaktyka nawracających zakażeń układu moczowego. Lekarz POZ 2021; 7 (1): 17–20.
5. Skrzypulec-Plinta, V., Janiszewska, P., Osadnik, K., Janas, J., Krzysztofik, S., Bielecka, W., & Zborowska, K. Leczenie zakażeń układu moczowego.