Nietrzymanie moczu u mężczyzn: przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Nietrzymanie moczu (inkontynencja) to dolegliwość, która dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn, choć u tych drugich występuje rzadziej. Wraz z wiekiem ryzyko jego pojawienia się wzrasta, co ma związek m.in. z problemami urologicznymi, zwłaszcza dotyczącymi prostaty. Chcesz dowiedzieć się jakie są przyczyny, objawy, typy nietrzymania moczu u mężczyzn oraz sposoby radzenia sobie z tym schorzeniem? Zachęcamy do lektury.

Przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn

Problem nietrzymania moczu może być spowodowany:

• Problemy z prostatą – przerost gruczołu krokowego (BPH) może prowadzić do utrudnionego oddawania moczu, co sprzyja inkontynencji.
• Operacje prostaty – usunięcie prostaty (prostatektomia) w przypadku raka prostaty może osłabić mięśnie dna miednicy i cewki moczowej.
• Osłabienie mięśni dna miednicy – mięśnie te odgrywają kluczową rolę w kontrolowaniu oddawania moczu.
• Choroby neurologiczne – stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona czy udar mózgu mogą zakłócać funkcjonowanie.
• Cukrzyca – powoduje neuropatię, która wpływa na kontrolę pęcherza moczowego.
• Otyłość – zwiększa ciśnienie na pęcherz moczowy i osłabia mięśnie odpowiedzialne za trzymanie moczu.
• Przewlekłe infekcje dróg moczowych – mogą powodować podrażnienie pęcherza i zwiększoną częstotliwość oddawania moczu.

Nietrzymanie moczu a problemy z prostatą

Problemy z prostatą są częstą przyczyną nietrzymania moczu u mężczyzn. Gruczoł krokowy otacza cewkę moczową i ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu moczowego.

1. Przerost prostaty (BPH)

   • Powiększona prostata (stercz) może uciskać cewkę moczową, powodując trudności z oddawaniem moczu oraz zaleganie moczu w pęcherzu moczowym.

   • Może to prowadzić do nietrzymania moczu z przepełnienia, kiedy pęcherz nie opróżnia się całkowicie, a nadmiar moczu wycieka mimowolnie.

2. Rak prostaty i leczenie chirurgiczne

   • Leczenie raka prostaty, w tym prostatektomia, może uszkodzić zwieracz cewki moczowej lub nerwy odpowiedzialne za kontrolę oddawania moczu.

   • W wyniku tego często dochodzi do wysiłkowego nietrzymania moczu, zwłaszcza podczas kaszlu, kichania lub podnoszenia ciężarów.

3. Stan zapalny prostaty (prostatitis)

   • Zapalenie prostaty może powodować częstomocz, bolesne parcie na mocz oraz problemy z kontrolą oddawania moczu.

   • Może też prowadzić do uczucia niecałkowitego opróżnienia pęcherza i epizodów nietrzymania moczu.

Objawy inkontynencji u mężczyzn

Nietrzymanie moczu może objawiać się na różne sposoby, w zależności od jego typu. Najczęstsze objawy nietrzymania moczu to:

• Niekontrolowany wyciek moczu podczas kaszlu, kichania, śmiechu lub wysiłku fizycznego.
• Nagłe parcie na mocz, które prowadzi do jego niekontrolowanego wypływu.
• Częste oddawanie moczu, w tym w nocy (nokturia).
• Słaby strumień moczu lub trudności z rozpoczęciem mikcji.

Typy nietrzymania moczu u mężczyzn

1. Wysiłkowe nietrzymanie moczu – spowodowane osłabieniem mięśni dna miednicy, często po operacji prostaty.
2. Naglące nietrzymanie moczu – związane z nadreaktywnym pęcherzem, często występuje przy chorobach neurologicznych.
3. Nietrzymanie moczu z przepełnienia – wynika z upośledzenia kurczliwości wypieracza, która prowadzi do nadmiernego wypełnienia pęcherza. 
4. Mieszane nietrzymanie moczu – połączenie różnych typów nietrzymania, np. wysiłkowego i naglącego.
5. Nietrzymanie moczu pooperacyjne – częste po zabiegach urologicznych, np. prostatektomii.
6. Neurologiczne nietrzymanie moczu - Inkontynencja neurogenna jest spowodowana zaburzeniami w funkcjonowaniu układu nerwowego. W przypadku tej dolegliwości trudności pojawiają się w kontrolowaniu oddawania moczu. W efekcie mocz może wracać do nerek lub wypływać niekontrolowanie, gdy dojdzie do przepełnienia pęcherza. 

Diagnostyka nietrzymania moczu u mężczyzn

Aby skutecznie leczyć nietrzymanie moczu, konieczna jest odpowiednia diagnostyka. Lekarz może zastosować różne metody diagnostyczne, w tym:

1. Wywiad medyczny i dzienniczek mikcji

   • Szczegółowe pytania dotyczące objawów, częstotliwości oddawania moczu oraz ewentualnych czynników wywołujących nietrzymanie.

   • Pacjent może prowadzić dzienniczek mikcji, rejestrując ilość spożywanych płynów, czas oddawania moczu, ilości moczu i przypadki nietrzymania.

2. Badanie fizykalne

   • Ocenia napięcie mięśni dna miednicy oraz ogólny stan zdrowia pacjenta borykającego się z nietrzymaniem moczu.

   • W przypadku podejrzenia problemów z prostatą lekarz może wykonać badanie per rectum (DRE) w celu oceny wielkości gruczołu krokowego.

3. Badanie ogólne moczu i posiew

   • Badanie moczu pozwala wykryć infekcje dróg moczowych, które mogą powodować nietrzymanie moczu.

4. Badanie poziomu PSA

   • Badanie PSA jest wskazane u mężczyzn z podejrzeniem problemów z prostatą, takich jak przerost lub rak prostaty.

5. Badanie urodynamiczne

   • Badanie urodynamiczne mierzy ciśnienie w pęcherzu i przepływ moczu, pomagając określić rodzaj i przyczynę nietrzymania moczu.

6. USG układu moczowego

   • Ocena zalegania moczu po mikcji oraz budowy pęcherza i prostaty.

7. Cystoskopia

   • Badanie endoskopowe cewki moczowej i pęcherza pozwala ocenić ewentualne zmiany anatomiczne lub nowotworowe.

Leczenie nietrzymania moczu u mężczyzn

1. Trening mięśni Kegla a popuszczanie moczu przez mężczyzn

Regularne wykonywanie ćwiczeń Kegla wzmacnia mięśnie odpowiedzialne za kontrolę oddawania moczu. Jest to skuteczna metoda, szczególnie u mężczyzn po operacji prostaty.

2. Elektrostymulacja na nietrzymanie moczu u mężczyzn

Elektrostymulacja to nowoczesna metoda leczenia nietrzymania moczu. Polega na stymulowaniu nerwów i mięśni dna miednicy prądem elektrycznym, co poprawia ich funkcję. Może być stosowana samodzielnie lub w połączeniu z ćwiczeniami Kegla.

3. Farmakologiczne leczenie inkontynencji

Leki takie jak antycholinergiki i beta-3 agoniści pomagają w leczeniu nadreaktywnego pęcherza i naglącego nietrzymania moczu. W niektórych przypadkach stosuje się także leczenie farmakologiczne zwiększające napięcie zwieracza cewki moczowej.

4. Opaski na nietrzymanie moczu

Opaski na nietrzymanie moczu to niewielkie urządzenia uciskające cewkę moczową, zapobiegające niekontrolowanemu wyciekowi moczu. Są łatwe w użyciu i mogą być skutecznym rozwiązaniem dla mężczyzn z nietrzymaniem moczu.

5. Wkładki i majtki chłonne Tena Men

Dla pacjentów z ciężkim nietrzymaniem moczu stosuje się wkładki urologiczne czy majtki chłonne, o różnej chłonności, co poprawia komfort życia i ułatwia codzienne funkcjonowanie.

6. Zabiegi chirurgiczne

W przypadkach, gdy inne metody nie przynoszą efektów, można rozważyć leczenie operacyjne, np. wszczepienie sztucznego zwieracza cewki moczowej lub taśm mocujących.

Podsumowanie

Nietrzymanie moczu u mężczyzn to problem, który może znacznie obniżyć jakość życia, ale istnieje wiele metod radzenia sobie z nim. Kluczowe jest zrozumienie przyczyny problemu oraz dobór odpowiedniej terapii w zależności od przyczyny i poziomu nasilenia problemu. Od ćwiczeń i elektrostymulacji po leki, opaski i interwencje chirurgiczne – współczesna medycyna oferuje skuteczne rozwiązania. Ważne jest, aby każdy mężczyzna zmagający się z tym problemem skonsultował się z lekarzem lub fizjoterapeutą i wybrał metodę leczenia dopasowaną do jego indywidualnych potrzeb.